Xuất khẩu nông sản Việt Nam: Từ đồng ruộng đến bàn ăn toàn cầu
Tại họp báo kỷ niệm 80 năm ngành Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam ngày 5/11, ông Phạm Văn Duy, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (MAE), lưu ý nông sản Việt Nam đã có mặt trên khắp thế giới.
Tính đến cuối năm 2024, các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam gồm gạo, cà phê, hải sản, trái cây và gia vị đã đạt được thứ hạng đáng chú ý trên toàn cầu.
Việt Nam đã xuất khẩu 9,15 triệu tấn gạo vào năm 2024, đưa quốc gia này vào top 3 thế giới, sau Ấn Độ (17 triệu tấn) và trước Thái Lan.
Kim ngạch xuất khẩu thủy sản vượt 11 tỷ USD trong cùng năm, xếp Việt Nam đứng thứ ba toàn cầu, sau Trung Quốc và Na Uy. Cà phê duy trì vị trí thứ hai, trong khi trái cây xếp thứ 15, còn các loại thảo mộc và gia vị chiếm vị trí dẫn đầu.
"Những số liệu này cho thấy 'Việt Nam đang nuôi sống thế giới ' theo nghĩa bóng - nghĩa là đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng và thực phẩm toàn cầu ", Duy nói.
Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến, Việt Nam không chỉ xuất khẩu các sản phẩm truyền thống mà thịt, trứng và các sản phẩm từ sữa đã bắt đầu vươn ra toàn cầu, với tốc độ tăng trưởng 19% so với cùng kỳ năm 2024.
Ông lưu ý rằng tiềm năng nông nghiệp vẫn còn rất lớn, đặc biệt là khi đất nước đang đẩy mạnh áp dụng khoa học-công nghệ, chuyển đổi kỹ thuật số và truy xuất nguồn gốc, hướng tới một nền nông nghiệp bền vững công nghệ cao.
“Gạo, cá, cà phê và rau củ của Việt Nam đã xuất hiện trên bàn ăn của hàng trăm quốc gia, từ châu Á đến châu Âu, từ châu Mỹ đến Trung Đông, và dấu ấn của Việt Nam ngày càng rõ ràng,” Tiến nói.
"Chúng tôi không chỉ xuất khẩu sản phẩm mà còn xuất khẩu bản sắc, trí tuệ, sự sáng tạo của người Việt Nam trong từng hạt gạo, từng con cá, từng giọt cà phê ", ông nói.
Trần Công Thắng, Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường cho rằng, để nông nghiệp Việt Nam giữ vững vị thế trên thị trường thế giới, cần chuyển từ "tăng sản lượng " sang "tăng giá trị ", gắn sản xuất với thị trường, công nghệ và phát triển bền vững.
Tiến cho rằng việc tăng giá trị nông nghiệp phải gắn liền với sản xuất xanh, nền kinh tế tuần hoàn và giảm phát thải.
Khi khoa học, công nghệ và con người hội tụ, nền nông nghiệp Việt Nam có thể tiến xa hơn, không chỉ "nuôi sống thế giới ' theo nghĩa bóng mà còn góp phần đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu trong tương lai trong một thế giới khoảng 8 tỷ dân.
Tại diễn đàn "Chỉnh sửa gen trong Nông nghiệp - Công nghệ chiến lược gắn với khung pháp lý " tổ chức ngày 18 tháng 10, Tiến nhấn mạnh công nghệ sinh học, đặc biệt là công nghệ gen, đang tạo ra một "làn sóng đổi mới mạnh mẽ " trong sản xuất nông nghiệp, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng phục hồi của cây trồng, vật nuôi.
Tại Nghị quyết số 19 và Nghị quyết 57 vừa qua, Đảng và Nhà nước đã xác định công nghệ sinh học là một trong những hướng đột phá chiến lược. Đây là cơ sở để ngành nông nghiệp tiếp tục chuyển đổi sang nền nông nghiệp sinh học, tuần hoàn và bền vững.
Nhờ ứng dụng công nghệ sinh học trong chăn nuôi, trồng trọt và bảo quản nên năng suất và sản lượng tiếp tục tăng.
Chỉ trong 9 tháng đầu năm, Việt Nam đạt sản lượng trên 34,8 triệu tấn gạo, sản lượng cao không chỉ góp phần đảm bảo an ninh lương thực trong nước mà còn đảm bảo an ninh lương thực quốc tế. Đến nay, cả nước đã xuất khẩu trên 7 triệu tấn gạo, góp phần khẳng định vai trò của Việt Nam trong chuỗi cung ứng lương thực toàn cầu.
Theo Tiến, việc nhiều nước như Philippines, Singapore, Brazil tiếp tục nhập khẩu gạo, nông sản từ Việt Nam là bằng chứng rõ ràng về uy tín, chất lượng nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Ông cho biết Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ sinh học trong chăn nuôi, chăn nuôi, trồng trọt và chế biến nông sản.
Quyết định của Chính phủ về phát triển ngành công nghệ sinh học là bước đi chiến lược, mở ra không gian phát triển mới cho khoa học Việt Nam.
"Đã đến lúc chúng ta bước chân vào những lĩnh vực khó, đòi hỏi kiến thức cao như công nghệ gen, vắc xin, công nghệ sinh học. Thành công sẽ không đến ngay lập tức nhưng đây là con đường để Việt Nam tiến lên, làm chủ công nghệ, làm chủ tương lai nông nghiệp ", Tiến nói.
Nguyễn Phương Thảo từ Đại học Quốc gia TP.HCM cho rằng Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm hàng đầu về đổi mới công nghệ sinh học, đặc biệt đối với cây trồng nhiệt đới, nếu có chính sách hỗ trợ cởi mở và phù hợp.
Tam An